تاریخ پیدایش عکاسی به هزاران سال قبل برمی‌گردد و نمی توان آن را متعلق و مختص به یک نفر دانست بلکه دانشمندان، فیلسوفان و هنرمندان و نقاشان مختلفی در سالهای متمادی طبق نظریه ها و کاوش های علمی خود در تکامل این امر سهیم هستند. ارسطو، داوینچی، الهازن و شماری چند از فلاسفه و هنرمندان سهم بزرگی در پیدایش عکاسی داشته اند. 

• اولین گزارش مکتوب شناخته شده از یک Camera obscura توسط چه کسی ثبت شده است؟

اولین گزارش مکتوب شناخته شده از اتاقک تاریک توسط یک فیلسوف چینی به نام مو-تزو یا موزی (470 تا 390 قبل از میلاد)، ارائه شده است. موزی نوشت: نورِ یک جسم روشن که از یک روزنه به اتاقک تاریک منتقل می شود، یک تصویر وارونه یعنی برعکس  از شیء اصلی ایجاد می کند.

• ارسطو چه نقشی در شکل گیری  Camera obscura داشت؟

ارسطو فیلسوف یونانی در قرن چهارم قبل از میلاد، خاطرنشان کرد: نور خورشید که از روزنه‌های کوچک بین برگ‌های درخت، سوراخ‌های حصیری و حتی انگشت‌های درهم تنیده عبور می‌کند، لکه های نوری دایره‌ای روی زمین ایجاد می‌کند و تصویر خورشید گرفتگی را بر روی زمین نشان می‌دهد.

• چه کسی  Camera obscura را اختراع کرد؟

 چندین دانشمند دیگر مراحل عبور نور از یک سوراخ کوچک را آزمایش کردند، اما در حدود قرن یازدهم بود که از یک صفحه نمایش برای دیدن تصویر معکوس استفاده شد. گفته می شود که الحازن (یا ابن هیثم) در واقع Camera obscura و همچنین دوربین سوراخ سوزنی را که بر اساس همین ایده است اختراع کرده است.

ابن هیثم در دوران خلاقیت معروف به عصر طلایی تمدن مسلمانان به دنیا آمد و شاهد پیشرفت‌های شگفت‌انگیز بسیاری در علم، فناوری و پزشکی بود. او یکی از اولین دانشمندانی بود که ویژگی های نور و مکانیسم/فرایند بینایی را مطالعه کرد. او به دنبال اثبات تجربی نظریه ها و ایده های خود بود.

 دیدگاه‌های متفاوتی، در مورد چگونگی تبیین فرآیند بینایی برای قرن‌ها عمدتاً در میان متفکران کلاسیک یونان وجود داشت. برخی می‌گفتند: پرتوهای نوری از چشم‌ها بیرون می‌آیند، در حالی که برخی دیگر فکر می‌کردند چیزی وارد چشم‌ها می شود تا یک شی را نشان دهد. اما این دانشمند قرن یازدهم ابن هیثم بود که به نقد سیستماتیک این عقاید در مورد بینایی پرداخت تا هم با عقل و هم با آزمایش نشان دهد که نور بخشی مهم و مستقل از فرآیند بصری است.

بنابراین او به این نتیجه رسید که بینایی تنها زمانی اتفاق می افتد که یک پرتو نور از یک منبع نورانی منتشر شود؛ یا قبل از ورود به چشم از چنین منبعی منعکس شود. اگرچه اصول کار با اتاقک تاریک از قبل از زمان او وجود داشت، اما ابن هیثم اولین محققی بود که به وضوح این اصول را درک، تحلیل و استفاده کرد. اولین توصیف روشن از این مفهوم و همچنین اصول شکست نور در کتاب المناظر هیثم (به انگلیسی The Optics) وجود دارد. این درک از بینایی است که منجر به اختراع دوربین مدرن شد.

• لئوناردو داوینچی چه نقشی در شکل گیری  Camera obscura داشت؟

لئوناردو داوینچی که با این مطالعات اولیه آشنا بود، مطرح کرد که چشم انسان مانند یک اتاقک تاریک است و به این ترتیب اولین توصیف واضح از اتاقک تاریک را در Codex Atlanticus (1502) منتشر کرد، مجموعه ای 12 جلدی از نقاشی ها و نوشته های خود که در آن درباره اختراعات دیگری مانند ماشین های پرنده و آلات موسیقی صحبت کرد. در طی سال‌ها، داوینچی حدود 270 نمودار از دستگاه‌های Camera obscura را در کتاب‌های طراحی خود ترسیم کرد. 

راجر بیکن در انگلستان در قرن سیزدهم استفاده از Camera obscura برای رصد ایمن خورشید گرفتگی را توصیف کرد و در طول قرن پانزدهم، هنرمندان دیگر شروع به استفاده از دوربین تاریک به عنوان کمکی برای طراحی کردند.

•  کدام هنرمند نقاش از  Camera obscuraبرای نقاشی استفاده کرد؟

 استادان هلندی قرن هفدهم از جمله یوهانس ورمیر، به دلیل توجه باشکوه خود به جزئیات معروف بودند. اگرچه هیچ مدرک مستندی برای اثبات مطلب وجود ندارد؛ اما به طور گسترده ای گمانه زنی شده است که آنها از چنین دوربینی استفاده کرده اند، اما میزان استفاده هنرمندان در این دوره از آنها همچنان موضوع بحث قابل توجهی است.

• چه کسی عدسی را به روزنه Camera obscura  اضافه کرد؟

اما اگرچه موزی، ارسطو، داوینچی و دیگران درک کردند که Camera obscura چگونه کار می‌کند، اما نمی‌دانستند چطور تصاویر دائمی بگیرند.تا این زمان، دوربین به صورت مبهم، توضیح داده شده بود، اما در واقع بهبود پیدا نکرده بود تا اینکه یک محقق ایتالیایی به نام della Porta یک لنز مقعر را در نزدیکی جایی که نور وارد روزنه اتاقک می شود، اضافه کرد.

• چه کسی برای اولین بار در تاریخ از اصطلاح Camera obscura استفاده کرد؟

 یوهانس کپلر، ستاره شناس آلمانی، در سال 1604 برای اولین بار در تاریخ از اصطلاح دوربین تاریک استفاده کرد. کپلر از اتاقک تاریک  برای کاربردهای نجومی استفاده کرد و نسخه قابل حملی را ایجاد کرد که دارای یک چادر بود.